Cebri icra kelime anlamı olarak “zor kullanarak” olayı gerçekleştirmek demektir. Herhangi bir anlaşmanın borçlu tarafından olan kişi tarafından borcun ödenmemesi halinde ve yasal koşullar içinde devlet iradesi kullanılarak borcun borçlu kişiden tahsil edilmesi anlamına gelir.
Kanunlar dayandığı için tamamen yasal bir süreçtir. Cebri icra yolu ile yapılan işlemler zaman zaman yapılmak zorunda kalınan zorlamalardır. Hukukun bireylere verdiği haklara dahilince anlaşmalara tüm herkese saygı duyulması ve riayet edilmesi gerekir.
Ama bu durum her zaman gerçekleşmez. Böyle bir durumlarda toplumsal düzenin ve huzurun sağlanması adına hukukun bireylere tanıdığı haklar gibi müeyyidelere ve yaptırımlara da başvurulması gerekir.
Bir hakkın ihlal edildiği veya karşılanmadığı iddiasındaki kişinin yapması gerekenler genel olarak iki aşamadır. İlk aşama, mahkemeye başvurmaktır. Mahkemeye başvuran kişinin başvurusu üzerine hakkın doğruluğu ve varlığı ihlal ve ya edildiği mahkemece tespit edildiği aşamadır. Mahkeme böyle bir tespit ve hüküm verdiği zaman devletin icra birimlerine başvurulması ise ikinci aşamayı oluşturur. Cebri icra, hak sahibinin mahkemelerde dava açıp hüküm sağlanmadan da doğrudan cebri icra organlarına başvurulabilmesi için yapılmış düzenlemelerdir. İcra iflas hukuku iki çeşittir. İlki, icra (cüzi icra) hukuku, ikincisi iflas (külli icra) hukukudur. Bunlar cebri icranın türleridir.
Cebri Satış Ne Demektir?
Cebri satış, cebri icra işlemi ile beraber yapılan bir işlemdir. Cebri icra hukuk kavramı içerisinde yer almakta olan bir süreçtir. Bir borçlu borcunu verilen süre içerisinde ödemez ise alacaklı kişinin mahkemeye başvurarak devletin alacaklı namına borcun tahsilini sağlamasına cebri icra denir. Cebri icrada zor kullanma vardır.
Devlet alacaklının yerine mevcut borcu tahsil eder. Bu görevi devlet belirli resmi kuruluşlar ve kurumlar ile yapar. İcra takibini resmi icra daireleri ve icra memurları yapar.
Cebri icra sürecinde borçlu birden fazla kişiye borçlu olabilir. Alacaklı olan herkesin borcunu almak için şahsen müracaatı gerekir. Alacaklılardan birinin alacağını tahsil etmiş olması diğer alacaklıları etkilemez.
Cebri satış da cebri icra süreci içerisinde olan bir durumdur. Kendi rızası ile borcun ödenmemesi durumunda olur. Alacaklının devlet kanalı ile alacağının tahsili için yapılan uygulamadır. İcra daireleri tarafından borç güzellikle veya zor ile alınır. Cebri satış ta satış işleminin yapılabilmesi için ilk olarak alacaklının mahkemeye başvurmuş olması gerekir. Mahkemeden cebri icra kararının çıkmış olması gereklidir. Cebri icra kararı doğrultusunda icra dairelerinin memurları tarafından borçlunun gayrimenkulleri üzerine haciz işlemi yapılır. İcra işlemleri sonrasında haciz konulan bu gayrimenkuller satışa sunulur. Gayrimenkullerin satışından gelen meblağ da alacaklıya ödenir.
Bu uygulamada esas amaç borçlunun borcunun alacaklıya ödemesini sağlamaktır. Borçlunun zamanında borcunu kendi isteği ile ödememesi durumunda bu yolu başvurulur.
Cebri satış ile yapılan satışlarda satılmış olan gayrimenkuller akitsiz tapu işlemlerine tabi tutulur. Satışa çıkmış olan gayrimenkullerin alıcıları icra müdürlüğü tarafından tapu işlemlerinde tescili sağlanır. Tescil işleminin yapılabilmesi için ihaleyi alan kişinin kişisel bilgileri, fotoğrafı, satış bilgileri ve kimlik bilgilerini vermeleri gerekir. Tapuda tescilin yapılabilmesi için tapu harcı da ödenmelidir. Tapu harcı satış bedelinin binde on beşi kadardır.
Cebri satış işlemi için borçlunun rızası gerekmez. Cebri icra kararı mahkeme tarafından çıktıktan sonra 10 gün içerisinde itiraz yapılabilir. İtiraz edilmemesi veya mal beyanında zamanında bulunulmaması halinde borçlu hapse bile girebilir.