Bir ülkenin gelişimine katkı sağlayan, insanlara yönelik hizmetlerin daha kaliteli ve kısa vadede yapılması için toplanan paralardır vergiler. Emlak vergisi de vergi kalemleri arasında devletin en önemli gelir kalemlerinden biridir. Ülkemizde tartışmalar yoğun yaşansa da israf ve yolsuzlukların olmadığı ideal bir dünya da verilen her vergi bizlere yol, su, elektrik, hastane, okul olarak dönmektedir. Her ne kadar ideal bir dünya da yaşamadığımızı sıklıkla hatırlatan olaylar olsa da her kesimden adaletli alınan vergiler bir milletin toplam sermayesini oluşturur. Vergi adaletli ve sürekliliği olacak şekilde toplanabilirse devlet hizmet verebilir. Vergi varsa o ülke kalkınır, gelişir, büyür.
Tartışmaları çok olsa da eski dönemlere göre adaletli vergi sistemi üzerinde çok yol kat ettik. Yoksulluğun çok aşırı yaşandığı eski dönemlerde vergiler adil olmayan abartılı oranlarda alınırdı. İnternet ve iletişimin daha eksik olmasının sebebi ile vergi kanunlarında daha çok keyfi uygulamalar yaygındı. Verilen vergilerin karşılığında ise beklenen hizmet alınamazdı. Geçmiş andaçlar eskiden hayvanlardan bile vergi alındığından bahseder. Cumhuriyet öncesi ise bu keyfi vergi uygulamalarından en çokta yokluk çeken köylü halkı bu vergilerden mağdur olmuştur. Ülkemiz 1920'den günümüze vergi sistemini kullanmaktadır. Cumhuriyetin ilanı ile beraber yeni Türkiye Cumhuriyeti zamanla düzenlenen vergi sistemi sayesinde halk arasındaki vergi alımını nispeten daha dengeli bir şekilde sağlamaya başlamıştır. Daha belirli yasa ve kanunlar çerçevesinde vergiler alınmaya ve ödenmeye başlanmıştır. Ama düzenlemeler her zaman daha iyi bir sistemi sağlamadı, sağlamıyor. Ekonominin inişli çıkışlı durumdan, siyasi durumdan halen çok etkilenen bir vergi sistemimiz olduğu aşikar. Günümüze bakıldığında temel sıkıntının vergilerin çeşitlenmesi ve belirsiz durumların artmasıdır. Önceki on yıllarda bu kadar farklı vergi sınıfı yoktu. Şimdilerde vergi kalem sayısı oldukça fazla hale geldi. Bunun iyi sonuçları olduğu kadar kafa karıştıran ve soruları da hem vergi ödemelerinde hem vergilerin nasıl nerelere kullanıldığı konusunda kafalarda çok fazla soruya sebep olan olumsuz durumların ortaya çıkmasına da neden oldu.
Nelere Vergi Ödüyoruz?
Artık her alanda neredeyse vergi vermekteyiz. Giyimden yeme içmeye, alım satımlardan aldığımız maaşlara kadar vergi ödemekteyiz. Bu kadar vergi vermek bazı kesimler tarafından hoş karşılanmasa da, vergilerin harcanma konusunda çok fazla memnuniyetsizlik olsa da bir devletin kalkınmasının da vergiden başka bir yolunun olmadığını da kabul eden bir milletiz. Zaman zaman getirilen aflar ve yapılandırmalar ile de devlet vergi toplama konusunda kolaylıklar da sağlanmakta zaman zaman da bu borçlar silinebilmektedir. Ama yine de bu yapılandırma ve af durumlarını bekleyerek vergi ödemekten kaçınmanın riskleri oldukça fazladır. Vergiden kaçınmanın topluma ve devam eden hizmetlere de olumsuz etkisi sonuçta fark etsek te etmesek te her bireyi etkilemektedir.
Vergi Cezası Nelerdir?
Vergi verenler kadar, vergi kaçıran, usulsüzlükler yapanlarda bir hayli fazladır. Böyle durumlar için gerekli bakanlık ve kurumlar, her geçen gün daha fazla önlem almaktadır. Devletin sağladığı zaman zaman sağladı kolaylıklar yüzünden vergi vermemek bir avantaj olarak gözükse de bu bir vergi kaçırma alışkanlığına dönüşmemelidir. İpin ucunu kaçırma durumunda, ödenmeyen vergi borcuna gelecek ceza, faiziyle fatura edilir, gecikme borcuyla birlikte ödenir. Çoğunlukla böyle durumlar için vergi ödemelerinde taksitlendirme, yapılandırma imkanları sunulsa da biriken miktarların yüksekliği kişinin geleceğini zorlayacak oranda etkili olur.
Vergide Taksitlendirme
Özellikle taşıt vergisi, emlak vergisi, arsa vergisi gibi taşınmazların olduğu kalemler iki ya da daha fazla taksit seçeneği ile ödenir. Kurumların yıllık ödeme takvimlerinde bunu görebilirsiniz. Genellikle iki taksit olarak ödenen taşınmaz vergileri (bina, arsa, araba gibi), yılın ilk altı ayında ilk taksit, ikinci altı ayında ikinci taksit şeklinde ödenebilir. Ödeme de önemli olan ödeme tarihini geciktirmemek, zamanın da tam ödeyebilmektir. Gecikmeye kalan bir vergi borcu günlük ceza oranlarıyla arttırıldığından geçen her günde faiz anaparayı geçecek hale dahi gelir. Daha da bir mali külfet halini alır.
Taksitli ödemeler esnasında da ödenilen vergi makbuzları düzenli bir şekilde saklanmalıdır. İlerde olası bir hata durumunda elinizin altında bir kanıt niteliği taşır. Zaten sadece vergi makbuzları değil, devlete yapılan tüm ödeme fatura ve makbuzları yasal olarak on yıl muhafaza edilerek saklanması gerekir.
Emlak Vergisi Hangi Durumda Ödenmez?
Emlak vergisi, sahip olunan taşınmazların yılda iki taksit halinde ödenmesi gereken bir vergi türüdür. İlk taksit, yılın mart ve nisan aylarında, ikinci taksit ise kasım ayında ödenmektedir. Ancak çok çeşitli sebeplerden ötürü bazı insanlar için, bu vergiyi ödemek bir hayli zor olabilir. Bunun önemli nedenleri evlerin, gayrimenkullerin miras yoluyla bir üst nesle geçmesinden kaynaklanır. Mülk sahibinin geliri taşınmazın ödemesi gereken rayiç bedeline göre bir hayli az olabilir. Bu sebeple de “emlak vergisini hangi koşullarda ödemeyebilirim?” şeklindeki soruların cevapları internette en çok aranan cevaplar olarak karşımıza çıkarlar.
İndirimli Emlak Vergisi (Yüzde 0) Nedir?
Pek çok insan, emlak vergisinden nasıl muaf olacağını araştırır. Ancak muaf demek biraz yanlış olabilir. Çünkü bazı kişiler muaf olmayıp, “indirimli emlak vergisi (yüzde 0)” ödemektedir. Dolayısıyla hiç para ödememesine rağmen yasal belgelerde yine de ismen muaf şeklinde geçmez. Bazı durumlar için Bakanlar Kurulu Kararı ile ödenmesi gereken vergi sıfır olarak belirlenmiştir.
Kimler İndirimli Emlak Vergisinden Yararlanabilir?
Bazı kişiler gerekli hususları sağladıkları için indirimli emlak vergisinden yararlanarak hiç vergi ödemezler. Bu hususlar aşağıda sıralanmıştır:
Aylık hiçbir gelirinin olmadığını ibraz edenler (reşit olmayanlar hariçtir.)
Gaziler
Engelliler
Şehit çocukları ve eşleri
Aylık gelirleri sadece sosyal güvenlik kurumundan aldıkları ile sınırlı olanlar
Emekliler
Bu kategoride olan vatandaşların tamamı indirimli emlak vergisinden yararlanıyor demek yanlış olur. Çünkü bundan harici şartların da sağlanması gerekmektedir.
Bunlardan ilki vatandaşın kendi adına tek bir konut sahibi olmasıdır. Yani birden fazla konut olması durumunda indirimli emlak vergisinden yararlanılamaz. Konut üzerinde ikinci bir şart ise brüt olarak 200 m2’yi geçmemesidir. Yine aynı şekilde eğer 200 m2’yi geçerse indirimli emlak vergisinden yararlanılamamaktadır.
Tüm bu şartlar sağlandığında indirimli emlak vergisinden yararlanılarak yıllık emlak vergisi ödenmemektedir. Bu imkandan yararlanmak için, gerekli şartlara sahip vatandaşların vergi mükellefi oldukları belediyeye gitmeleri gerekmektedir. Belediyeye dilekçe ile bildirimde bulunulması gerekmektedir. Ardından belediyede ilgili formlar doldurularak indirimli emlak vergisinden yararlanılmaktadır.
Belediyede çeşitli şekillerde yanlış beyanda bulunarak yararlanılan indirimli emlak vergisinin tespit edilmesi halinde, emlak vergisi cezalı ve gecikme faizli şekilde geri alınmaktadır. Bu konuda vatandaşların nasıl olsa tespit edilmesi imkansız diye düşünülerek yanlış beyanda bulunmaması gerekir. Kişisel tüm bilgilerinizin artık ortak bir bilgi havuzunda yar alması sebebi ile bugün gözden kaçsa dahi ilerleyen günlerde yanlış beyanın tespiti eskiye nazaran çok daha kolay olmaktadır. Cezalar, yasal faizler ve hukuki ihtarlar ile uğraşmak yerine doğru beyan ile risk almamak daha yerinde bir karar olur.
Vatandaşların bir diğer merak ettiği soru, geçmişe dönük işlemdir. Yasalara göre son 5 yıl içerisindeki vergiler için işlem yapılabilmekte ve bu şekilde son 5 yıl adına indirimli emlak vergisinden yararlanılabilmektedir. Eğer bu bilgileri bilmiyor ve sıfır vergi imkanından yararlanmamış, bu dönemde vergi ödemiş iseniz ödediğiniz vergileri 5 sene kısıtlaması ile geri almanız mümkün.
Emlak Vergisini Ödemezsem Ne Olur?
Bazı kişiler emlak vergisini ödeyebilecek maddi imkanları olmadığı vakitlerde, “emlak vergisini ödemezsem ne olur?” sorusunu araştırabiliyorlar. Emlak vergileri ödenmediği taktirde cezai işlem uygulanmaktadır. Bu konuda, ödeme tarihi geçmiş olan emlak vergisi için her ay 1.40 oranında faiz işlenmektedir. Örneğin emlak vergisi 400 lira tutarında olsun. Her ay 1.40 faiz oranı işlenecek ve 5 ay sonra 28 lira gecikme zammı uygulanacaktır. Yani gayrimenkul sahibi vatandaş 400 liralık emlak vergisini 5 ay sonra ödemeye gittiğinde 428 lira olarak ödeyecektir.
Emlak Vergi Cezası Nasıl Ödenir?
Devletin insanlara sağladığı bazı sorumluluklar olduğu gibi, insanların da yaşadığı topluma karşı yerine getirmesi gereken sorumlulukları, uyması gereken kuralları vardır. Toplumlar bir bütün olarak ele alınır. Herhangi bir birey diğerinden farklı görülemez. İnsanların kültürü, giyimi, eğitimi ne olursa olsun tüm bireyler bu kurallara göre ortak hareket etmek zorundadır. Oturduğumuz evlerden, sokaktaki yollara, parklara kadar devlet bize bazı sorumluluklar vermektedir. Bu kurallara, yasalara uyulmaması durumunda hem maddi hem de manevi ceza uygulanabilir.
Vergilerin zamanında ödenmesi birçok gelişmiş ülkede çok ciddi bir sorumluluktur.
Verginin Önemi
Ülkemizde vergi kalemi maalesef oldukça fazladır. Toplumlardaki vergi yükleri ve çeşitlilikleri o toplumun ekonomik durumundan ve önemli bir gelir ihtiyacından kaynaklanır. Fakat ülkeden ülkeye değişmeyen şudur ki kazanç sağlayan her bir bireyin devletine karşı en dikkat etmesi gereken bir sorumluluktur. Vergiler, yasalar çerçevesinde düzenlenir. Her türlü giyim, yeme içme, ticari alım satımlar ve yapılan her alışverişte vergi ödemekteyiz. Vergisini zamanında ödemeyenlere ise maddi müeyyideler uygulanmaktadır. Özellikle, çevremizde basında vergi ödememek için usulsüzlük yapmak, vergi kaçırmak sık sık gündeme gelmektedir. Bunun için vergi kurumları gerekli önlemleri de almaktadır. Vergiler zamanında ve usulüne uygun ödenmez ise alacağımız her hizmet yavaşlar ya da hizmet verilemez hale gelir.
Ülkemiz 23 Nisan 1920' de TBMM' nin açılmasıyla vergi kanunuyla da tanışmış oldu. O zamanlardan bu zamana kadar vergi kanunları çok fazla düzenleme geçirdi. Yasalarla belirlenerek kimseye haksızlık yapılmadan adil bir ödeme sistemi getirilmeye çalışıldı. Nispeten çalışmalar ile azdan az çoktan çok alınarak aradaki fark kapatıldı. Düzenli toplanan vergileri ile siyasi tartışmalar da olumlu, olumsuz durumları çok konuşulsa da ülkemizin eskiye oranla daha iyi durumda olduğunu söyleyebiliriz.
Vergi Ödemeleri Nasıl Olmalıdır?
Vergi bir devletin olmazsa olmazıdır. Özellikle taşınmazların alım ve satımında alınan emlak vergisi önemlidir. Bir mülk alan arsa ya da toprak sahibi her kişi bağlı bulunduğu vergi dairelerine giderek kendilerine bu önemli sorumluluğu yerine getirmek mecburiyetindedir. Devletin belirlediği vergi ödeme zamanların da ister tek sefer de ister taksit halinde bu ödemeyi gerçekleştirmek mümkündür. Her vatandaşın ödemesi farklılık gösterebilir. Önemli olan zamanında ve geciktirmeden ödeme yapmaktır.
Emlak Vergisi Cezaları
Vergi borcu zamanında ödenmez ise ödenmeyen her dönem için belli oranlarda gecikme bedeli alınır. Bu gecikme bedeline de vergi cezası diyebiliriz. Unutulan ya da önemsenmeyen gecikmiş vergi borçları da mutlaka ödenmelidir. Bu kontrollerin yapılması için ise en yakın vergi dairesine başvurmak yeterli olacaktır. Artık internet üzerinden de ne kadar vergi borcunuz var ise cezası ile öğrenmek mümkün. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlık kimlik numarası ile Turkiye.Gov.Tr üzerinden bütün bilgilerinize ulaşılmakta ve her türlü gecikmiş vergi borcunu öğrenebilirsiniz.