Korona virüsü (Covid-19) vakasının maalesef Sağlık Bakanlığı tarafından Türkiye’de görüldüğü bildirildi. Maalesef ilk tepki giderek yayılan panik ve endişe oldu. Şimdi haklı endişelerimizi panik seviyesine taşımadan akıllıca plan ve yaptığımız planları uygulama zamanıdır. Öncelikle planlarımızı hane halkını korumak amacı ile olacağına göre madde madde yapılacak hazırlıkları gözden geçirelim.
İlk olarak kulaktan dolma bilgilere değil, il ve ilçe halk sağlığı yetkililerinden COVID-19 hakkında güncel bilgi alın.
Hane halkı için eylem planı oluşturun.
Yaşlı yetişkinlerin, başta hipertansiyon, astım gibi ciddi kronik hastalıkları olan kişilerin daha büyük risk altında olabilecek hane halkı üyelerini düşünün. Bu kişilerin kalabalık yerlere gitmemesini, kalabalık ortamlarda bulunmamasını sağlayacak önlemleri alın ve buna göre plan yapın.
Komşularınıza planlarının neler içerdiğini sorun.
Bilgiye, sağlık hizmetlerine, desteğe ve kaynaklara erişmeniz gerektiğinde sizin ve evinizin iletişim kurabileceği yerel kuruluşların bir listesini oluşturun. Yakınlarınızdaki sağlık kuruluşlarını listelemek ilk iş olsun. Bir vaka durumunda nereye gidebileceğinizi bilin.
Aile, arkadaşlar, komşular, araba kullanabilecek şoförleri, sağlık hizmeti sunanları, öğretmenleri, işverenleri, yerel halk sağlığı birimlerini ve diğer topluluk kaynakları içeren bir acil durum irtibat listesi oluşturun.
Evinizde, hasta hane halkı üyelerini diğerlerinden ayırmak için kullanılabilecek bir oda seçin.
Günlük önleyici tedbirler alın:
Ellerinizi sık sık yıkayın. Normal sabun kullanarak dirseklere kadar 20 saniye el yıkamayı alışkanlık haline getirin.
Gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmaktan kaçının.
Hasta olduğunuzu hissederseniz evde kalın. Durumunuzun kötüleştiğine kanaat getirirseniz mutlaka oluşturduğunuz sağlık birimleri listesine göre yardım isteyin.
Öksürürken ağzınızı örtün. Öksürürken, hapşırırken mutlaka mendil kullanın, ardından mendili çöp kutusuna atın.
Sık dokunulan nesneleri ve yüzeyleri sıklıkla temizlemeyin ve dezenfekte edin. Temizlik virüs gibi mikropları öldürmek için yeterli gelmese de sayılarını ve enfekte riskini azaltır.
Çocuğunuzun okul, anaokulu, bakım tesisi geçici olarak kapatılabilir. Olası değişiklikler için hazırlıklı olun. Çocuğunuzu bırakabileceğiniz güvenilir kişi veya kişileri belirleyin.
Bir salgın durumunda kendinizi ve başkalarını koruyun:
Ateş, öksürük veya nefes darlığı oluşursa evde kalın ve listenizdeki sağlık birimi veya uzmanınızla konuşun.
COVID-19 için acil durum uyarı işaretleri geliştirirseniz derhal tıbbi yardım alın. Yetişkinlerde bilinen acil durum uyarı işaretleri şunlardır.
Bu liste her şeyi kapsamamaktadır. Ciddi veya ilgili diğer belirtiler için lütfen tıbbi sağlayıcınıza danışın.
Hasta Olan Diğer Kişilerden Uzak Durun
Başkalarıyla yakın teması mümkün olduğunca sınırlandırın. İletişim kurduğunuz kişi ile yaklaşık 1 metre mesafeyi koruyun.
Ev Planınızı Hayata Geçirin
Günlük önleyici eylemler uygulamaya devam edin.
Evdeki biri hasta ise, onları hazırlanan odaya ayırın.
Bir hane üyesine bakıyorsanız, önerilen önlemleri uygulayın ve kendi sağlığınızı izleyin.
Yüzeyleri dezenfekte edin.
Kişisel öğeleri paylaşmaktan kaçının.
Hastalanırsanız, telefon veya e-posta yoluyla başkalarıyla iletişimde kalın.
Yerel salgın durumu hakkında bilgi sahibi olun.
Programınızın değişmesi gerekiyorsa işyerinizi ve müşterilerinizi bilgilendirin.
Kendiniz de dahil olmak üzere ev üyelerinizin duygusal sağlığına dikkat edin.
En büyük risk altında olanlar, özellikle yaşlı yetişkinler ve risk altında olmalarına neden olan sağlık koşulları olanlar için ek önlemler alın.
Siz veya bir aile üyesi daha yaşlı bir yetişkinseniz veya sağlık sorunları yaşıyorsanız evdeki diğer kişilerden ve kalabalıktan uzak durmayı düşünün.
Evde kalmanız gerektiğinde birkaç haftalık ilaçlara ve malzemelere erişebildiğinizden emin olun.
Halka açıkken, hasta olanlardan uzak durun ve başkalarıyla yakın teması sınırlayın.
İyi el hijyeni uygulayın.
Bir salgın sırasında çocuklarınızı korumaya yardımcı olması için aşağıdaki adımları uygulayın:
Çocuğunuz COVID-19 ile hastalanırsa çocuğunuzun okulunu bilgilendirin.
Topluluğunuzdaki okul işten çıkarmaları takip edin.
Çocukları ve gençleri halka açık yerlerde toplanmamalarını konusunda uyarın.
Evinizde Riski Azaltacak Tedbirler
Hastalanma riskinizi azaltmaya yardımcı olmak için ve evinizdeki herkese de aynısını yapmasını hatırlatmak için günlük önleyici eylemler uygulayın. Bu eylemler özellikle yaşlı yetişkinler ve ciddi kronik tıbbi rahatsızlıkları olan kişiler için önemlidir:
Hasta olan insanlarla yakın temastan kaçının.
Tıbbi yardım almak dışında hasta olduğunuzda evde kalın.
Öksürüklerinizi ve hapşırmalarınızı bir mendille kapatın ve mendili çöp kutusuna atın.
Özellikle öksürdüğünüzde veya hapşırdıktan sonra ellerinizi en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkayın; banyoya gitmek; ve yemek yemeden veya yemek hazırlamadan önce de bu kuralı uygulayın.
Sabun ve su hazır bulunmuyorsa, en az % 60 alkol içeren alkol bazlı el dezenfektanı kullanın. Eller gözle görülür derecede kirliyse ellerinizi daima sabun ve suyla yıkayın.
Sık dokunduğu yüzeyleri ve nesneleri temizleyin ve dezenfekte edin. (ör. masalar, tezgah tablaları, elektrik anahtarları, kapı kolları ve dolap kolları).