Son dönemlerde adını sıkça duyduğumuz Aile konutu kelimesi aslında 2002 yılında hayatımıza Türk medeni Kanunu ile birlikte hukukumuza giren bir kavramdır. Aile konutu kavramı 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ile birlikte hayatımıza giren önemli bir kanundur. işlemeye başladı.
Aslında uygulama 2002 yılında başlamış olsa da ancak uygulama açısından işlevsel olarak kullanımı oldukça sınırlıdır. Türkiye’ de aile ve ülke koşullarını dikkate aldığımızda, özellikle kadınların ve çocukların barınma hakkını güvence altına alan bir kanundur.
Aile konutu nedir
Aile konutu; kanunun gerekçesinde eşlerin bütün yaşam faaliyetlerini sürdürdüğü ve gerçekleştirdiği, yaşantısını buna göre yönlendirdiği, acı ve tatlı günlerin aile bireyleriyle birlikte içinde yaşadığı, anılarla dolu bir mekân” şeklinde tarif edilir. Bu nedenle TMK 194. maddesi ailenin oturduğu konuta dair özel düzenlemeler ve sınırlamalar öngörmüştür.
Aile konutu kavramı sadece konut ile ilgili bir kavram değildir, genel evlilik hükümleri ile birlikte mal rejimleri ve miras paylaşımı gibi düzenlemeleri de içine alan bir kanun maddesidir.
Aile konutu şerhi
Aile konutu kapsamında kabul edilen gayrı menkulün için maliki olmayan eşin, tapu kütüğüne konutun aile konutu olduğuna dair şerh koydurabilir.
Medeni Kanun’da yer alan hükümler aile konutunun mülkiyet ve kullanım hakları üzerinde sahibi olabilecek aile bireyleri hakkında hukuksal işlemler konusunda bazı yasal düzenlemeler yapılmıştır. Aile konutu şerhi ile ilgili eşlerden tekinin rızası olmasa dahi, aile konutu üzerinde tek taraflı tasarruf yetkisi sınırlandırılmıştır. Şu noktaya dikkat etmek gerekir, eğer aile konutuna eşlerden birisi tarafından aile konutu şerhi konulmuş bir mesken ise, eşlerin karşılıklı rızası olmaksızın satılamaz, kiraya verilemez ya da devir edilemez.
Aile konutu şeri nasıl konulur?
Boşanma sürecinde tarafların mağduriyetinin önüne geçmek için aile konutu şerhinin konulması önem taşımaktadır. Taraflardan birisi aile konutu şerhi koymak için, bağlı bulunduğu muhtarlıktan alacağı bir belge ile birlikte konutun bağlı bulunduğu tapu müdürlüklerine başvurarak koydurabilir. Aile konutu sadece tek bir meskeni tanımlar. Taraflar arasında farklı meskenler olsa dahi ikametgâhının bulunduğu yer aile meskeni olarak adlandırılır. Şayet meskenler arasında hangisinin aile konutu olduğuna dair anlaşmazlık bulunuyorsa, o zaman aile konutunun belirlenmesi için mahkeme yoluna başvurarak hakim kararına bakılması gerekir.