Ev satın almak birçoğumuz için hayatta bir veya en fazla birkaç kez yapabileceğimiz bir alışveriştir. Bu alışverişte yapacağınız hatalar senelerce yaptığınız birikimlerinizin birden yok olmasına veya karşılığı olmayan bir evi satın almanıza neden olacaktır.
Evin yapısal kontrolünü mutlaka yapın. Deprem hayatımızın asla unutmayacağımız bir gerçeği, sadece konumu iyi diye içine gireceğiniz bir evin betonarme durumunu gözden gelmeyin. Yapı kontrolleri için gerekirse destek alın.
Evin satın aldığınız gerçek bedelini belgelerde beyan edin, gösterin. Eğer bu evi yatırım amacı ile alıyorsanız sattığınız takdirde aradaki fark sizden yüklü bir vergi olarak alınacaktır. 10 birim aldığınız bir evi emlak beyanında 2 birim gösterdiniz. Üç dört sene sonra evi sattığınızda kar koyup satmak isteyeceksiniz. Bu durumda evi 12 birim olarak sattınız. Bu durumda beyannamelere göre siz 10 birim kar etmiş durumdasınız. Bu kar için %25 gelir vergisi ödemeniz gerekli. Yani evi alıp sattığınız da 2 birim kar için 2.5 birim vergi vereceksiniz demektir. Yani ev alıp satarken zarar kaçınılmaz olacak.
Satın aldığınız evin imar durumunu mutlaka kontrol ettirin. Aldığınız evin bulunduğu yer bir apartmansa, apartmanın kaç kat imar izni olduğunu öğrenin. Aldığınız evin bulunduğu apartman 3 katlı izni olan bir yer ama yapı sahibi buraya 2 kat daha eklemiş ve size 5.katı satıyorsa gerçek anlamda boşluk satın almış olacaksınız. Bu sebeple evin imar ve yapı izin durumunu mutlaka kontrol ettirin.
Eğer bir evin içerisinde oturacaksanız, komşu durumunu sorun sordurun. Ev alma komşu al atasözü atalarımızın zamanına ait bir söz değildir. Bu sıkışık yaşamda özellikle alt ve üst komşunuzun kim olduğu onlarca hayatınızı nasıl yaşayacağınızı belirler. Çok çocuklu bir dairenin altındaki daireyi almak özellikle iyi olmayan bir ses yalıtımı ile hayatınızın 10 senesini kabusa çevirebilir.
Ev satın alırken aidat durumunu mutlaka kontrol edin. Yıllık zam miktarlarını öğrenin. Bir site içerisinde, bir plaza da ev satın alıyorsanız bazı yerdeki aidatların küçük bir ev kirası kadar olduğunu ve bu daireyi kiraya vermediğiniz sürece aidatlardan siz sorumlu olacağınızı hatırlayın.
İkinci el ev alım satımlarında noterden sözleşme yapmayın. Mutlaka devri tapudan yaptırın. Web tapudan gerekli belgeleri hazırlasanız dahi son işlem için tapu imzaları atın. Parayı asla tapu sahibinin olmayan bir hesap adına göndermeyin. Sıklıkla denenen bir dolandırıcılık metodudur.
Maket ve plan üzerinden bir ev alıyorsanız sözleşme mecburen noter önünde yapılmalıdır. Ancak bu sözleşmeyi de emlak konusunda uzman bir avukat eşliğinde yapın. Sözleşme maddeleri için tek taraflı sözleşmeleri kabul etmeyin. Tek taraflı sözleşmelere araya madde koydurma şansınız olmayacaktır. Tek taraflı cezai şartları da sözleşmelere koydurmayın. Sözleşmedeki maddelerin de takipçisi olun.
Yapılacak bir evi satın alıyorsanız, maket veya plandan ev alacaksanız, teknik şartnameyi çok detaylı yapın. Kaba inşaat kısmında büyük maddi kayıplar olmaz. Zaten devletin belediyeler aracılığıyla yaptığı yapısal kontrollerde müteahhitler kaba inşaatlardan eksik demir ve ucuz beton malzeme kullanma şansları çok yoktur. Ancak ince işçilik denen bölümlerden bağlayıcı ve detaylı bir teknik şartname olmazsa müteahhitler maalesef en ucuz malzemeleri kullanmaya eğilimlidir. Teknik şartnamelerde kullanılacak tüm malzemeleri markalarına kadar yazın. Yaptırdığınız evde asansör gibi ileride başa bela olacak çalışan makineler varsa motorun gücünden kapıları malzemesine kadar detayları sözleşmelere yazın.
Yapılan sözleşmelerde uygunsuz bir durum varsa mutlaka avukatlar aracılığıyla işin yüklenicisi müteahhitlerin sözleşmenin her maddesine sıkı sıkıya bağlı kalması için taviz vermeden takipçisi olun. Önce ihtar çekin, durum hızlıca düzelmiyorsa ve eksik bir durum halen devam ediyorsa mahkemeler aracılığıyla tespit yaptırın ve dava açın. Eğer ki sözleşmedeki esaslar uygulanmamış ise verilen bedellerin faizi, cezai şartları ile beraber iade hakkınızın olduğunu bilin.
Yüklenici firmaların, müteahhitlerin inşaatı bitirip bitiremeyeceğini sermayeleri ve teminatları belirler. Teminat kontrolü için mutlaka avukatınızdan yardım alın. Devlet gayri resmi kişilere bu tip bilgileri vermeyecektir. Teminatların yeterli olup olmadığını avukatınız aracılığıyla kontrol ettirin.
Yeni ev alıyor veya yaptırıyorsanız evin kat mülkiyetleri ve kat irtifakları yapılmış olmalıdır. Bu yüklenicinin görevidir. Yapı kullanım izin belgesi yani oturma raporu olarak ta bilinen bu izinlerin müteahhit tarafından alınmış ve yaptırılmış olduğuna emin olun.
Özetlersek ikinci bir el ev alıyorsanız da yeni bir ev alıyorsanız da uzman bir avukat desteği sizin için rahatlatıcı bir destek olacaktır. Ev almak sıradan bir karar değildir. Bu yüzden tüm işlemler için sıkışık zamanlarınızda yapmayın. Özellikle imza attığınız hiçbir belgeyi aceleye getirmeyin. Yeni evinizde sağlıklı günlerde mutlu ve huzurlu zamanlar geçirmenizi dileriz.